Eamiálbmogiid filbmafestivála Skábmagovat lágiduvvui vuot Anáris 25.-28.1.2024. Anáris lágiduvvon festivála guossemearit liggejedje lágideaddjiid miela, go logut gorgŋot gulul ruovttoluotta korona ovdalaš áiggi dási guvlui. Skábmagovaid dáhpáhusain Anáris fitne árvalusaid mielde 3600 guossi ja lassin neahtas lágiduvvon festivála čohkkii 3800 geahččanháve. Skábmagovat juvssai buohkanassii 7400 geahčči – lohku muitala das, ahte eamiálbmogiid ealligovvadáidda sihke sámekultuvra beroštahttet olbmuid mearkkašahtti olu, ja dát kultuvrrat šaddet juohke jagi oinnolabbon.
Filbmačájáhusat ledje badjel 30, main bivnnuhamosat ledje árbevirolaččat sámečájáhusat, main Katja Gauriloffa Je’vida, Sara Margrethe Oskala Eallogierdu/The Tundra Within Me sihke Muohtateáhteris čájehuvvon Sápmelaččat ijas -čájáhus čohkkejedje čájáhussajiid dievva geahččiin. Lassin prográmmas oidne Suvi Westa dokumeantta Máhccan/Kotiinpaluu. West bálkkašuvvui čájáhusa oktavuođas Skábmagovat-bálkkašumiin barggustis sámefilmma ja -kultuvrra ovdii. Nuorra ja badjáneaddji sámebagadalli Sunna Nousuniemis oidne joba guokte oanehisfilmma festivála áigge. Su filmmain eandaliige ÁHKUIN čohkkii olu fuomášumi ja positiivvalaš máhcahaga – oanehisfilbma válddahallui buorre miela filbman, maid leat jo guhká váillahan eamiálbmogiid losses fáttáid báldii.
Jagi 2024 festiválas oidne maiddái olahusmeari riikkaidgaskasaš bagadalliguossiid birra máilmmi. Guossit ledje mielde ee. Kanadas, Sakha dásseválddis, Sámeeatnamis ja Ruonáeatnamis. Festivála váldoguossin oidne kanadalaš bagadalli, girječálli ja neavttár Gail Maurice sihke buvttadeaddjin ja neavttárin doaibmi Mélanie Bray. Nisson guovttos leigga guossin sudno filmma Rosie oktavuođas, ja Maurice neaktá festiválas oidnojuvvon losses drámáfilmmas Bones of Crows, mii muitala Kanada skuvlalágádusa julmmes historjjás eamiálbmogiid mánáid galgamušaid oasil.
Skábmagovain lágiduvvojedje maiddái máŋggat ságastallandilálašvuođat ja seminárat, mat gieđahalle eamiálbmogiid kultuvrraide laktáseaddji gažaldagaid ja dillegeahčastagaid. Bivnnuhamos ságastallandilálašvuođain lei Deanu luossadili ja bivdovuoigatvuođaid gieđahallan seminára. Ságastallama vuođđun ledje guokte Detnui laktáseaddji filmma; Kati Eriksena ja Scott Thorntona Ruoktojohka/Home River sihke vuosttaščájálmasas Skábmagovain ožžon Harry Johansena Luossamoraš/Salmon Sorrow.
Lassin festiválas jotke juohke jagi vurdojuvvon Skábmaklubba-festiválaklubba, mii gesii guktuid eahkediid dálu dievva dánsuma ja musihka váillaheaddji guossiid návddašit sámelávddasteaddjiid musihkkafálaldagas. Jagi 2024 ođđa áššin lei Skábmaklubba-ovdafeasta ollásit muohttagis huksejuvvon Muohtateáhteris, mas ritmma ja dovdamušaid bajidii Norgga sápmelaš DJ iDJa. Garra muohtaborgage ii hihtudan olbmuid dánsuma, ilu ja mojiid, go diskočuovggat čuvgejedje skábmaija.
Skábmagovaid 25-jagi ávvudeami gudnin festivála dáiddalaš jođiheaddji Jorma Lehtola almmustahtii Skábmagovat-festivála historihka Sámemusea Siiddas. Girji muitala áidnalunddot ja iežas lágán festivála riegádeami 90-logus otná beaivve rádjái.
Skábmagovaid historjá lea dál čállojuvvon bearpmaid sisa 25 jagi áiggis ja ođđa vásáhusaid, dovdduid, muosáhusaid ja kultuvrra feasta lágiduvvo fas ovttas fas 23.-26.1.2025.
Festivála lágida Sámedáidaga doarjjasearvi ovttas Sámemusea Siiddain, Sámekulturguovddáš Sajosiin, Sámi oahpahusguovddáš – SOGSAKKiin ja Eamiálbmogiid filbmaguovddáš Skápmain.
